Wekdienst, 27 augustus 2024

Een goedemorgen en welkom op deze vijfde dag van het Festival Oude Muziek Utrecht 2024. Een nieuwe dag vol betoverende klanken waarop eeuwenoude muziek ons inspireert en meevoert naar Sevilla. Vandaag staat de wekdienst voornamelijk in het teken van artist in residence Cantoría.

Terugblik
In de Sint-Augustinuskerk vierde Accademia del Piacere Hispalis splendens, oftewel het schitterende Sevilla. Euskal Barrokensemble kwam met een eigenzinnige versie van El Amor Brujo en Cantar Lontano reconstrueerde Vespers zoals die in de kathedraal van Sevilla geklonken zouden hebben ten tijde van Morales en Ortiz.

Artist in residence: Cantoría

Vandaag zijn de vocalisten van Cantoría voor het eerst te gast deze festivaleditie. Het Spaanse ensemble dat niet kon ontbreken binnen het thema Sevilla en onze tweede artist in residence kwam in 2017 al als Fringe-ensemble naar Utrecht. Vorig jaar maakten ze hun debuut in de hoofdprogrammering. Met hun jeugdige energie en vocale virtuositeit brengen de zangers van Cantoría een frisse en dynamische benadering van hun lievelingsrepertoire.

In maar liefst drie programma’s laten zij ons meegenieten van hun kwaliteiten. Met vandaag muziek van Juan Navarro ‘Hispalensis’ (uit Sevilla), morgen Villanescas van Guerrero en zondag  de Missa Dezilde al Caballero van Morales, samen met Capriccio Stravagante & Skip Sempe.

Helaas zijn de concerten uitverkocht. U kunt zich wel aanmelden voor de wachtlijst. Daarnaast kunt u via EMTV het concert van vanavond live bekijken (of later terugkijken).

Tip van het team: Café con Raquel

Het kwam de afgelopen dagen al steeds voorbij. Desondanks wilde producent Tineke toch nog héél graag benadrukken hoe gaaf zij Café con Raquel vindt (en dat begrijpen we!):

'Een festival is meer dan alleen een concertbezoek. Uiteraard bent u meer dan welkom één pareltje uit te kiezen en puur van dat concert te genieten. Toch biedt ons festival de kans eens dieper in te gaan op de muziek, de verhalen erachter of de thematiek er omheen. Heerlijk dus dat we dit jaar kunnen opstarten met een kopje koffie tijdens de dagelijkse ochtendshow in TivoliVredenburg. Ik ben heel benieuwd welke leuke anekdotes, interessante verhalen of intrigerende gasten nog langs gaan komen. Dat daar geheel in de traditie van ons kantoor ook iets lekkers bij geserveerd kan worden (de cinnamonswirl) berust zuiver op toeval.'

Componist van de dag: Cristóbal de Morales

Sommige componisten kunnen niet ontbreken tijdens een oudemuziekfestival dat in het teken van Sevilla staat. Cristóbal de Morales (ca. 1500-1553) staat hoog in dat rijtje. We weten niet veel van de jeugd van deze componist, maar wel dat zijn naam in verschillende documenten wordt vergezeld met het woord ‘hyspalis,’ verwijzend naar zijn geboorteplaats. De aandachtige lezer van deze wekdienst van vandaag weet dan nu: dat was dus Sevilla.

Morales componeerde veel, voornamelijk sacrale vocale muziek. Veel daarvan zijn missen die soms aardig veeleisend zijn, 100 motetten, 18 keer het Maginificat en zeker 5 keer de Lamentaties van Jeremia. Hij was erg goed in wat hij deed en zich daar ook zeker bewust van.

Morales profiteerde van het feit dat rond zijn tijd een aantal pausen vooral van Spaanse zangers hielden. Het grootste deel van zijn leven bracht Morales dan ook door in Rome en in dienst van het Vaticaan. In 1545 Verliet hij Spanje. Hij werd kapelmeester in Toledo, maar had een moeilijke relatie met zijn werkgever door zijn financiële moeilijkheden en zijn nogal ingewikkelde en arrogante karakter. Ook werd Morales serieus ziek. Al na twee jaar moest hij ontslag nemen.

Na een aantal omzwervingen bij andere kathedralen en ondertussen een beetje opgeknapt te zijn, hoorde Morales dat de positie van kapelmeester in de kathedraal van Toledo weer beschikbaar kwam. In augustus van 1553 deed hij schriftelijk verzoek om terug te mogen keren, maar een aantal kanunniken liep niet warm van dit idee. Ondanks zijn bekendheid, moest Morales zich maar gewoon aanmelden en 'auditie' doen zoals alle andere kandidaten. Gevoed door goede moed meldde Morales zich op 4 september 1553 aan. Begin oktober overleed hij.

Dat Cristóbal de Morales dit jaar dagelijks te horen is bij het festival moge duidelijk zijn. Vanochtend speelt Xavier Díaz-Latorre een paar van Morales’ werken als arrangement op vihuela. Bovendien is vanavond is het Feest voor San Isodoro de Sevilla door Gabrieli Consort & Players gebouwd rond de Missa Mille Regretz. Een mis die Morales meenam naar Toledo in 1545 en die daar zeer waarschijnlijk ook geklonken heeft.

Verder op het programma vandaag...

...onder meer soefi-tradities, Henricus Tik en Guatemalteekse Gregoriaanse gezangen.

Vandaag op EMTV

Naast de mogelijkheid om aan het begin van de avond tóch online het uitverkochte concert van Cantoría mee te maken, is vanavond ook het achtuurconcert van Gabrieli Consort & Players live op EMTV te bekijken.

Tot slot: wist je dat…

… je zelf ook als uitvoerder onderdeel kan worden van het Festival Oude Muziek Utrecht 2024? Vandaag staat de Scratch onder leiding van Marco Mencoboni op het programma. Deze scratch staat niet alleen in het teken van samenzang. De deelnemers leren namelijk ook de basisprincipes van solmiseren en de Guidonische hand.

De hele dag repeteren de deelnemers met de Italiaanse dirigent en klavecinist, om vervolgens om 16:15 uur het resultaat te presenteren in de K.F. Hein Foyer (vijfde verdieping) van TivoliVredenburg. Luister gratis mee!