Wat maakt een compositie tot topstuk? Is het die krullende handtekening? De monumentale uitgavereeks? Of de culturele waarde die wij er vandaag aan toekennen? We kijken (en luisteren) met zuchtjes van bewondering naar ongenaakbare meesterwerken zoals Palestrina’s Missa Papae Marcelli, Purcells Dido and Aeneas en de Goldbergvariaties van Bach. Maar durven we de hiërarchie van de herinnering ook uit te dagen?

Immers: wie bepaalt welke muziek overal dan wel nergens te horen is? Wat vertellen de hits van een tijdsgewricht over de mensen die toen leefden? Topstukken ontstaan nooit in isolement, maar op het kruispunt van maatschappelijk ethos, cultuuridentiteit en politieke krachtenvelden.

Later zijn ze vaak museumkunst geworden, losgeweekt van hun oorspronkelijke context. Maar misschien onderschatten we daarmee hun kracht: echte topstukken blijven overeind. Ook wanneer Vivaldi’s Quattro stagioni op draailier klinken (in een authentiek achttiende-eeuws arrangement, natuurlijk) of muziek van virginalisten klinken op de kannel uit Estland.

Deze editie van het Festival Oude Muziek Utrecht kent zijn eigen eregalerij, met Corelli’s concerti grossi, Rameau’s Pygmalion, Monteverdi’s L’Orfeo en nog veel meer. Zelfs de Mona Lisa komt even om de hoek kijken.