Festival Oude Muziek Utrecht 2021

Tijdens het Festival Oude Muziek Utrecht 2021 kende het online kanaal Early Music Television een vliegende start. Tien dagen lang kon het publiek via livestreams kijken naar concerten, lezingen en talkshows vanuit festivalcentrum TivoliVredenburg en de Utrechtse kerken. Ook het Internationaal Van Wassenaer Concours werd gelivestreamd. De streamingdienst trok in 10 dagen tijd meer dan 18.000 kijkers vanuit 45 verschillende landen. Wegens het grote succes blijft de huidige content online beschikbaar tot en met 17 oktober. Lees hier het volledige persbericht.

MUZIEK SPREEKT… LET’S TALK! | Retoriek in de kunsten

Dat muziek uit de renaissance en barok teruggrijpt naar de retorica uit de klassieke oudheid is bekend. Die verbondenheid vormt het centrale uitgangspunt voor de naoorlogse oudemuziekbeweging. De achttiende-eeuwse componist, fluitist en theoreticus Johann Joachim Quantz vat het pakkend samen: 

De spreker en de musicus hebben, in principe, hetzelfde doel […] namelijk om zichzelf meester te maken van het hart van hun toehoorders, om hun passies aan te wakkeren of juist te kalmeren, en om hen nu eens naar dit gevoel, en dan weer naar het andere te leiden.

Dit festival is gewijd aan retorische gebaren van welke soort dan ook: vocaal, instrumentaal, fysiek, muzikaal, gesproken en gezongen. De noten klinken daarbij niet om te behagen, maar om hun emotionele impact. En daarbij is wellicht maar één vraag van doorslaggevend belang: is de muzikale redevoering die we horen overtuigend of niet? 

Muziek en woord | Een gouden combinatie

Deze festivaleditie richt zich op repertoire waarin muziek en woord nieuwe verbindingen aangaan. Denk maar aan sleutelmomenten zoals de proto-opera in Florence, het oratorium bij Carissimi, de masque in Londen en het melodrama in het Duitse taalgebied.   

We schetsen bovendien een eigenzinnige geschiedenis van het lied, de meest voor de hand liggende combinatie van muziek en tekst. De enorme ontwikkelingen binnen deze muziekvorm worden zichtbaar wanneer we composities van de dichter-componist Machaut naast luit-liederen en airs de cour uit de renaissance en barok plaatsen. Met een recital van wereldster Dietrich Henschel trekken we de lijn door tot het romantische Lied.  

Er zijn ook oudere muziekvormen die draaien om declamatie en betekenisoverdracht. Om de tekst niet in de weg te staan zijn de noten vaak relatief eenvoudig, al is er in de uitvoering plaats voor uitbundige versieringen. Het gregoriaans functioneert op deze manier, maar de tradities uit het Oosten ook. Deze laatste komen aan bod tijdens een spectaculair slotconcert waarin we de akoestiek van de Hagia Sofia reproduceren in de Grote Zaal van TivoliVredenburg.